FCR là gì? Tìm hiểu bản chất và ứng dụng của điều kiện FCR

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, có rất nhiều điều kiện vận tải khác nhau được sử dụng để xác định trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên tham gia trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Một trong những điều kiện vận tải phổ biến nhất là điều kiện FCR. 

Vậy FCR là gì? Bản chất và ứng dụng của điều kiện FCR như thế nào? Trong bài viết này, An Tín Logistics sẽ bạn cùng tìm hiểu về FCR – một chứng từ quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Khái niệm FCR là gì trong xuất nhập khẩu?

FCR là viết tắt của cụm từ Forwarder’s Certificate of Receipt, nghĩa là Chứng nhận nhận hàng của người giao nhận. FCR do FIATA (International Federation of Freight Forwarders Associations) đề xuất để sử dụng cho các người giao nhận quốc tế.

FCR được sử dụng để xác nhận rằng người giao nhận đã nhận hàng hóa từ người gửi hàng và cam kết gửi chúng cho người nhận hàng hoặc giữ chúng dưới quyền định đoạt của họ. FCR không phải là một chứng từ vận tải, mà là một chứng từ nhằm để thừa nhận trách nhiệm đối với hàng hóa.

Chức năng và điều kiện của FCR là gì?

Forwarder’s Certificate of Receipt có những chức năng và điều kiện cụ thể như sau: 

FCR không xác nhận quyền sở hữu hàng hóa:

FCR không thực hiện chức năng xác nhận quyền sở hữu hàng hóa. Nó không thể được chuyển nhượng và không được phát hành theo kiểu “Theo Lệnh” (To order) của người nhận hàng hoặc ngân hàng mở L/C. Thực tế, FCR chỉ là một biên nhận xác nhận rằng shipper đã giao hàng cho forwarder.

FCR không phải là hợp đồng vận tải đầy đủ:

FCR không đại diện cho hợp đồng vận tải giữa forwarder và người thuê vận tải. Trên mặt sau của FCR chỉ in các điều kiện kinh doanh chung hoặc các điều kiện kinh doanh tiêu chuẩn của ngành giao nhận tại quốc gia phát hành.

Chức năng cơ bản:

FCR chỉ đóng vai trò là một biên nhận, xác nhận rằng forwarder đã nhận hàng từ shipper. FCR không có chức năng xác nhận quyền sở hữu hàng hóa và không được các ngân hàng chấp nhận là một chứng từ vận tải trong phương thức thanh toán bằng L/C.

Sử dụng cùng với các chứng từ khác:

Mặc dù theo UCP 600 từ Điều 19 đến Điều 25, FCR không được xem là một chứng từ vận tải, nhưng vẫn có những trường hợp ngân hàng có thể chấp nhận sử dụng FCR kèm theo các chứng từ khác như:

• Lệnh Giao Hàng D/O (Delivery Order).
• Biên Lai Thuyền Phó M/R (Mate’s Receipt).
• Giấy Chứng Nhận Nhận Hàng FCR.
• Giấy Chứng Nhận Vận Tải FCT.
• Biên Lai Nhận Hàng FWR.
• Hợp Đồng Vận Tải.

Tính chất cơ bản của điều kiện FCR

• Khi người xuất khẩu gửi hàng cho NVOCC (Forwarder), họ không được phép yêu cầu trả lại hàng hóa sau khi hàng đã đến cảng đích. Tính chất quản lý của NVOCC đối với hàng hoá là tuyệt đối và không có khả năng bị giữ lại khi đến cảng đích.
• Khi hàng hoá được giao cho NVOCC, quyền sở hữu ngay lập tức chuyển giao cho người nhập khẩu (consignee). Điều này đồng nghĩa với việc người nhập khẩu có quyền sở hữu và kiểm soát độc quyền hàng hoá từ thời điểm giao cho NVOCC.
• FCR hoạt động như một cơ chế tự động thả hàng khi hàng đến cảng đích, đặc biệt là trong trường hợp vận tải đa phương thức với sự hỗ trợ của một NVOCC. NVOCC đầu tiên tới có thể giao hàng cho người nhập khẩu mà không cần họ xuất trình FCR gốc (hay bản scan), chỉ cần có giấy tờ chứng minh danh tính là người nhận hàng.

Áp dụng thực tế của điều kiện FCR trong xuất nhập khẩu là gì?

Dựa trên đặc điểm và tính chất của điều kiện FCR, nó đã được áp dụng vào nhiều mục đích khác nhau:

1. Trader tận dụng FCR trong quá trình chuyển đổi B/L trong giao dịch 03 bên

Vận chuyển đơn phương thức hay đường biển: 

Trong việc đổi chuyển đổi B/L, Trader thường gặp khó khăn khi liên lạc với hãng tàu vì các hãng tàu thường coi trọng uy tín và lo ngại về rủi ro.

Một giải pháp thay thế là sử dụng House B/L (hoặc House F.B/L) mà Forwarder (FWD) thân thiết cung cấp thay vì sử dụng B/L gốc (hoặc F.B/L gốc) từ hãng tàu. Trader chỉ cần liên hệ với FWD để thực hiện chuyển đổi House B/L (hoặc House F.B/L), điều này thuận tiện hơn đối với Trader nếu FWD là đối tác đáng tin cậy.

+ Vận chuyển đa phương thức: 

Trong trường hợp vận chuyển đa phương thức, NVOCC sẽ cung cấp F.B/L gốc. Thay vì yêu cầu NVOCC sử dụng F.B/L gốc, Trader có thể yêu cầu sử dụng FCR. Sau khi nhận được FCR từ người xuất khẩu (XK), Trader có thể đến văn phòng của NVOCC và yêu cầu cấp một bộ F.B/L mới dựa trên yêu cầu chuyển đổi của mình. 

Đối với NVOCC, không có F.B/L gốc nào được cấp trước đó cho XK, điều này giúp giảm rủi ro khi thu hồi F.B/L gốc và cấp lại một F.B/L gốc mới với thông tin đã được chuyển đổi. Do đó, việc NVOCC chấp nhận yêu cầu chuyển đổi B/L từ Trader trở nên dễ dàng hơn.

>> Xem thêm: NVOCC là gì? Tìm hiểu sự khác biệt giữa NVOCC và Freight Forwarder

2. Sử dụng FCR để nhận thanh toán sớm thông qua thư tín dụng (L/C)

Người xuất khẩu (XK) có thể áp dụng Chứng từ Vận chuyển và Quyền kiểm soát (FCR) để nhận thanh toán sớm khi sử dụng Thư tín dụng (L/C). Thông thường, ngân hàng không ưa thích chấp nhận FCR trong quá trình thanh toán bằng L/C, tuy nhiên, trong một số trường hợp, họ có thể xem xét và chấp nhận.

Trong những tình huống nhất định, việc nhận Chứng từ Vận chuyển gốc (F.B/L) từ NVOCC có thể bị trì hoãn. Ví dụ, theo điều kiện EXW, XK đã chuyển giao hàng cho NVOCC tại kho ở Cà Mau từ ngày 1/3, nhưng tàu chỉ bắt đầu chạy từ HCM đi Hong Kong vào ngày 10/3 hoặc sau đó. 

Do NVOCC không muốn cung cấp F.B/L trước khi tàu lên bờ (On board), họ chỉ cấp FCR khi tàu đã chạy. Thực tế là FCR được cấp cho XK ngay khi nhận hàng vào ngày 01 tháng 3, nhưng F.B/L gốc chỉ được cấp sau khi tàu đã chạy vào ngày 10 tháng 3.

Vì vậy, nếu L/C đòi hỏi một bản F.B/L gốc, XK phải đợi đến ngày 10 tháng 3 để hoàn thiện tất cả các chứng từ và gửi đến ngân hàng. Điều này có thể dẫn đến việc XK trễ hẹn trong quá trình thanh toán. Để giải quyết vấn đề này, XK đã đề xuất cho người nhập khẩu (NK) sử dụng FCR thay vì F.B/L gốc trong quá trình thanh toán L/C khi ký hợp đồng mua bán với NK.

3. Sử dụng điều kiện FCR cho việc gom hàng và vận tải đa phương thức

Người nhập khẩu (NK) có thể áp dụng điều kiện FCR để thuận tiện trong quá trình gom hàng và vận chuyển đa phương thức.

(*) Ví dụ: Khi một NK muốn mua hàng từ ba XK khác nhau trong cùng một nước và cùng một loại hàng hóa, theo điều kiện EXW, họ sẽ thuê một NVOCC để vận chuyển. 

• Trong tình huống này, NVOCC phải gom hàng từ cả ba XK, trong đó có người giao hàng đến kho CFS của NVOCC trước và có người giao hàng đến sau. NVOCC sẽ đợi đến khi có đủ hàng mới đóng gói vào cùng một container, sau đó gửi hàng cho hãng tàu và nhận Master B/L từ hãng tàu trước khi cấp 3 House F.B/L cho ba XK. 
• Hoặc trong một tình huống khác, NVOCC đóng vai trò như một nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển và đồng thời cung cấp dịch vụ trộn hàng, đóng gói và bao bì mới cho NK trước khi gửi hàng cho hãng tàu để xuất khẩu.

Cả hai tình huống trên tốn thời gian, làm chậm quá trình thanh toán cho các XK, mặc dù họ đã giao hàng cho NVOCC trước đó. Vì vậy, khi ký hợp đồng với NK, các XK sẽ đề xuất sử dụng FCR. Điều này chỉ đòi hỏi NVOCC nhận hàng từ XK và cấp FCR cho từng XK. Sau đó, các XK sẽ nhận được thanh toán.

Tuy nhiên, việc sử dụng FCR như vậy chỉ có thể xảy ra khi NK đã thanh toán tiền hàng cho XK trước khi XK giao hàng cho NVOCC, hoặc khi có mối quan hệ tốt, truyền thống và sự tin tưởng giữa hai bên. Trong trường hợp này, XK tin tưởng rằng NK sẽ thanh toán tiền hàng trễ hơn.

Lời kết

Như vậy, An Tín đã giúp bạn hiểu rõ hơn về FCR là gì trong xuất nhập khẩu. FCR giúp đảm bảo quyền lợi của các bên tham gia, đồng thời giúp quá trình giao nhận hàng hóa diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn.

Hãy nhớ rằng, FCR là một chứng từ quan trọng, nhưng nó không thể thay thế được các chứng từ khác trong quá trình xuất nhập khẩu. Người tham gia hoạt động xuất nhập khẩu cần hiểu rõ bản chất và ứng dụng của FCR để sử dụng chứng từ này một cách hiệu quả nhất.